26 kwietnia - Światowy Dzień Własności Intelektualnej - Wydarzenia - Policja Podkarpacka

Celem tego dnia jest:

• wskazanie społeczeństwu, jak patenty, prawa autorskie, znaki towarowe i wzory mają wpływ na codzienne życie,
• uświadomienie społeczeństwu obowiązującego prawa własności intelektualnej i pogłębienie wiedzy na ten temat,
• wskazanie kreatywności i wkładu przez twórców i wynalazców do rozwoju społeczeństw na całym świecie,
• zachęcanie społeczeństwa do poszanowania praw własności intelektualnej innych osób.

 
♦  CZYM JEST WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA?

Własność intelektualna to prawa związane z działalnością intelektualną w dziedzinie literackiej, artystycznej, naukowej i przemysłowej. Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) definiuje pojęcie własności intelektualnej jako zbiór praw odnoszących się w szczególności do:

• dzieł literackich, artystycznych i naukowych;
• interpretacji artystów interpretatorów oraz wykonań artystów wykonawców;
• wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej;
• odkryć naukowych;
• wzorów przemysłowych;
• znaków towarowych i usługowych, nazw handlowych i oznaczeń handlowych;
• ochrony przed nieuczciwą konkurencją;
• inne rodzaje praw dotyczących działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej, artystycznej.
   

Dwie podstawowe kategorie własności intelektualnej:

• prawa autorskie (utwory) i prawa pokrewne,
• własność przemysłową (wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne i topografie układów scalonych.
   

♦ PLAGIAT  to przywłaszczenie sobie części lub całości obcego utworu. Dotyczy to każdego utworu niezależnie od jego formy i miejsca opublikowania. Plagiatem jest zatem wykorzystywanie całych tekstów lub ich fragmentów bez podania danych bibliograficznych w przypadku utworów w postaci monografii i książkowych artykułów z periodyków naukowych, ale także wszelkich publikacji internetowych, artykułów z gazet, biuletynów i materiałów zamieszczanych przez różnego rodzaju instytucje, fragmentów dokumentów itd.

Plagiatem jest każde przywłaszczenie – nie ma znaczenia jego objętość – czy jest to jedno zdanie, akapit, czy cały rozdział. Warto pamiętać, że plagiatem nie jest tylko przywłaszczenie tekstu, ale także wykorzystanie innych fragmentów cudzego utworu, takich jak np.  tabele, rysunki, grafy, wykresy itd. bez podania informacji o ich autorze i miejscu publikacji. Zatem i w tym przypadku należy w sposób poprawny podać źródło zaczerpnięcia danych.

Źródło: Praktyczny przewodnik antyplagiatowy - Opracowanie: dr Natalia Kohtamäki (WPiA UKSW)

Polskie regulacje w zakresie prawa własności intelektualnej znaleźć można w kilku aktach prawnych, w szczególności takich jak:

• ustawa Kodeks cywilny;
• ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych;
• ustawa Prawo własności przemysłowej;
• ustawa o ochronie baz danych;
• ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.  
   

Odpowiedzialność prawna z Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19940240083

Art. 116.

1. Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w ust. 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

4. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Źródło: Komenda Główna Policji