Przemoc w rodzinie - jak sobie z nią radzić
Aktualnie obowiązujące przepisy prawa pozwalają skutecznie chronić osoby, które dotknięte są przemocą w rodzinie. Ofiary przemocy w rodzinie nie są pozostawione same sobie i mogą skorzystać z różnych instrumentów prawnych. Jednym z nich jest nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Przemoc w rodzinie jest zamierzonym działaniem lub zaniechaniem sprawcy, którego celem jest podporządkowanie ofiary. Może być ona przemocą fizyczną, psychiczną, ekonomiczną, a niekiedy i seksualną. Warto zaznaczyć, że przepisy prawa pozwalają na skuteczną ochronę osoby doznającej przemocy w rodzinie. Ofiary przemocy nie są pozostawione samym sobie i mogą skorzystać z różnych instrumentów prawnych, które pozwalają na skuteczne podjęcie działań przeciwko sprawcom. Jednym z nich jest nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Od 20 listopada 2020 roku policjanci otrzymali nowe narzędzia prawne przeciwko sprawcom przemocy w rodzinie. Policjant ma prawo wydać wobec sprawcy przemocy w rodzinie, stwarzającego zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej przemocą, nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Pozwala to na szybką izolację ofiary przemocy w rodzinie od sprawcy.
Od początku funkcjonowania nowych przepisów prawnych policjanci z Komendy Powiatowej Policji w Leżajsku korzystają z tego uprawnienia. W samym 2022 roku wydali 9 nakazów natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia i zakazów zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Przemoc domowa może wypełniać znamiona przestępstwa znęcania się z art. 207 Kodeksu karnego. Wówczas sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W przypadku, gdy znęcanie się połączone jest ze szczególnym okrucieństwem, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 1 roku do lat 10. Dodatkowo, gdy następstwem działań sprawcy jest próba samobójcza ofiary, sąd wymierza karę pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Przestępstwo to jest ścigane z oskarżenia publicznego, a więc wystarczy dokonać zgłoszenia we właściwej jednostce policji lub prokuratury i dalsze działania będą prowadzone z urzędu.
W trakcie postępowania przygotowawczego wobec sprawcy przemocy w rodzinie mogą być stosowane różne środki zapobiegawcze.
Ustawodawca polski skonstruował dość szeroką “paletę” środków zapobiegawczych, przy czym można je zasadniczo podzielić rodzajowo na dwie grupy środków:
a) środki zapobiegawcze izolacyjne (w postaci tymczasowego aresztowania),
b) środki zapobiegawcze nieizolacyjne
- poręczenie majątkowe,
- poręczenie społeczne,
- poręczenie indywidualne od tzw. “osoby godnej zaufania”,
- dozór policji (a u żołnierza-dozór przełożonego wojskowego),
- nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego z pokrzywdzonym (w przypadku, gdy dana osoba ma zarzuty dotyczące popełnienia przestępstw na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej lokal - gdy zachodzi obawa, że przestępstwo zostanie popełnione ponownie lub padła taka groźba),
- zawieszenie w czynnościach zawodowych, służbowych,
- nakazanie powstrzymania się od określonej działalności lub prowadzenia określonego rodzaju pojazdów,
- zakaz opuszczania kraju (który może być połączony z odebraniem paszportu lub innego dokumentu uprawniającego do przekroczenia granicy).